Wanneer bloemen je zaaikalender worden
1. Waarom op bloemen letten in plaats van op de kalender?
Weerapp gecheckt, maantabel geraadpleegd… en tóch twijfel je elk voorjaar: mag de wortel al in de grond? Wacht ik nog even met bonen?
Een algemeen zaaischema houdt zelden rekening met jouw microklimaat (zeewind, rivierklei, stadshitte-eiland …). De fenologie – het observeren van bloei- en groeistadia van planten – doet dat wél. Zodra een bepaalde struik of vaste plant bloeit, weet je dat bodemtemperatuur, daglengte en luchtvochtigheid een drempel hebben gehaald. Bloemen fungeren dus als natuurlijke stoplichten: groen voor zaaien / planten, rood voor nog even wachten.
2. Signaalbloemen & bijbehorende teelten
Signaalbloem | Gemiddeld bloeitijdstip* | Groenten & werkjes die nu mogen | Zaai-/plantwijze |
---|---|---|---|
Forsythia (geel klokjeshout) | Begin februari |
Radijs, vroege sla, lentekool, Vroege wortel, kervel, spinazie |
Onder glas of koude bak |
Gele kornoelje (Cornus mas) | Begin maart | Radijs, lentespinazie, doperwt | Direct in vollegrond + in bak: sla, vroege wortel, prei |
Kweepeer (Cydonia oblonga) | Begin april | Vaste planten & 1-jarige vruchtdragende bloemen (goudsbloem, korenbloem) ; groenten als tuinboon, ui, pastinaak, rucola | Zaai direct of in perspotjes |
Sering (Syringa vulgaris) | Half april | Pootaardappel (bewaarrassen) | Poot 10 cm diep, aanaarden bij 15 cm loof |
Blauwe regen (Wisteria) | Begin mei | Prei winter, zomersla, herfst-/bloemkool en andere koolsoorten | Zaaien op zaaibed, verspenen na 3 wk |
Goudenregen (Laburnum anagyroides) | Begin mei | Biet, wortel, radijs, eerste sperzieboon, raap, peterselie, snijbiet, rucola, rimpelerwt | Zaai direct; bescherm bonen met vliesdoek bij < 12 °C |
Lelietje-van-dalen (Convallaria majalis) | Half mei | Dahlia’s en andere vorstgevoelige zomerbollen | Uitplanten op 10 cm diepte |
*Gebaseerd op laaglandklimaat (0–100 m) in Vlaanderen, Nederland en Noord-Franse grensstreek. Aan de kust kan alles ± 1 week vroeger, in de Kempen of het oosten ± 1 week later.
3. Zo gebruik je de kalender-van-bloemen
-
Houd een fenologiedagboek bij: noteer elk jaar de eerste forsythiabloem, het openen van de seringen, enz. Na drie seizoenen heb je jouw hyperlokale referentie.
-
Combineer met bodemthermometer: bonen kiemen pas vlot bij > 12 °C, tomaat bij > 15 °C.
-
Zaai gespreid: herhaal twee weken na het ‘groen licht’ voor een langere oogstgolf.
-
Analyseer afwijkingen: is de goudenregen twee weken later dan normaal? Stel bonenzaai uit, anders rotten de zaden.
4. Extra winst: bloemen als bondgenoot
Veel signaalbloemen zijn tegelijk bijen- en vlindermagneten (sering, blauwe regen) of nuttige buurplanten in de moestuin (goudsbloem tegen aaltjes). Door ze een vaste plek te geven:
-
verhoog je de bestuiving,
-
breng je kleur en geur in het tuinseizoen,
-
krijg je natuurlijke plaagonderdrukking.
Klaar om de natuur je zaaisein te laten geven?
Let deze lente eens op de eerste gele forsythia-toeters of de geurige seringen: voortaan zaai je nooit meer te vroeg of te laat. Kortom: bloem gezien = zaad erin!